Omgaan met indirecte emoties. Op Instagram merkte ik aan de reacties op een bericht dat ik niet helemaal duidelijk was geweest in mijn communicatie:

Mijn post op Instagram over omgaan met indirecte emoties

“Ik merk, sinds die opvolging van vandaag, dat ik van kleine dingen (als een glas dat kapot viel in de vaatwasser) ineens flink opvlam. Dan komt er toch een dokwerkersvloek uit ?, en ben ik ineens heel geïrriteerd. Tijd voor zelfzorg en naar binnen keren. Handig want zo wordt het ook geen negatieve spiraal. Daarom zo even de meditatie-app aan. Binnenste: wat is daar nodig? Wat wil er aangekeken worden? Wat is reeds klaar om van me af te zakken? En wat mag nog doorvoeld worden voor het klaar is in mij? Schuw vooral niets in je eigen binnenste; niets dat zich daar aan je toont is groter dan je aankunt. Fijne avond!”

Emoties mogen er gewoon zijn

Waarop liefdevolle reacties kwamen over dat emoties er mogen zijn. Dat er niks mis is met boosheid, of nu en dan eens flink vloeken. En dat je niet de hele tijd Zen hoeft rond te lopen. Stuk voor stuk opmerkingen waar ik het mee eens ben. Toen merkte ik dat wat ik precies bedoelde te zeggen niet duidelijk had verwoord in mijn bericht.

Het voelt goed om er wat uitgebreider bij stil te staan, ook voor mezelf om wat beter te snappen waar hem het nuanceverschil in zit. Want waarom was voor mij de kous niet gewoon af toen ik zo geïrriteerd raakte van het glas dat kapot viel in de vaatwasser? Dit zit hem in het verschil tussen directe en indirecte woede. Het eerste is heel duidelijk en puur, het tweede zegt me vaak dat ik aan iets essentieels voorbij gegaan ben. Omdat ik op dit blog wat meer plek heb, ga ik hier wat uitvoeriger in op omgaan met indirecte emoties zoals woede.

Niet opkroppen maar ruimte geven

Ik ben groot voorstander van niet binnenvetten en opkroppen, maar juist ruimte te bieden aan wat je voelt, beleeft en vindt. Al is dat echt niet altijd makkelijk. Heb je hier moeite mee? Je bent absoluut niet de enige! Omdat ik het zo’n interessant en belangrijk thema vind, heb ik er veel over geschreven. Bekijk hier het overzicht van de artikelen waarmee ik je misschien weer een stapje verder kan helpen op dat vlak. Niet opkroppen kan zowel betekenen dat je de emotie uit naar buiten. Bijvoorbeeld in een ruzie met een ander. Maar het kan ook alleen zijn; je tranen op de vrije loop laten als je alleen bent. De emotie uiten kan ook betekenen dat de bokszak in je boksles het meer ontgeldt dan anders.

Niet alle emoties die je voelt hoeven standaard naar buiten toe uitgeleefd te worden. Er ruimte aan bieden door het aan te kijken in jezelf en er contact mee te maken kan soms ook werken. Het uiten van je emoties vraagt een kwetsbare opstelling. Naar anderen, en zelfs naar jezelf. Wanneer je bijvoorbeeld de overtuiging hebt dat je sterk moet zijn, of je emoties in toom moet houden, kan dit extra uitdagend zijn. Of als je bang bent dat anderen je niet accepteren als je deze emotionele kant van jezelf laat zien.

Bewust een uitlaatklep zoeken

Iedereen die me een beetje kent weet dat ik veel yoga doe. Yoga doet van alles voor me, maar een typische expressieve uitlaatklep is het bepaald niet. En soms is dat wel nodig of fijn. Zo pakte ik in een voor mij uitdagende tijd waarin ik mezelf meer wilde uiten het klassiek boksen weer op als sport. Super fijn!

Ook dansen is voor mij een uitgelezen manier om me te kunnen uiten, met alle emoties. Wanneer dansen namelijk niet hoeft te gaan om hoe het eruit ziet, maar om je lichaam de ruimte te geven zich te bewegen zoals het wil, dan kun je er een hoop in kwijt. Tijdens de maandenlange retreats die ik in India had heb ik gemerkt dat je verdriet kunt dansen, en ook je gekheid erin kwijt kunt. Voor mensen die heel veel in hun hoofd zitten extra lekker. Mocht je echt eens in zijn voor iets geks, dan kan ik de No-Mind meditatie van Osho aanbevelen. 

Accepteer dit stuk van jezelf volledig 

Herken je dit bij jezelf? Dan zou ik je van harte willen uitnodigen hierin te oefenen, te beginnen met jezelf niet te veroordelen om je eigen emoties. Als je zelf dit belangrijke deel van jezelf volledig omarmt wordt het al iets makkelijker om ook bij anderen meer jezelf te zijn. 

Soms komt emotie ook achteraf pas op. Of merk ik als ik napraat met iemand over een situatie dat de emotie sterker was dan ik in eerste instantie had verwacht. Dit is vaak het geval als je veel in je hoofd zit, en wat minder aards en geaard bent. Lees ook dit blog als je je daarin herkent, en uit je hoofd in je lijf wilt zakken om meer te aarden. Ook achteraf kan ik  meestal de emoties nog voelen en benoemen, al of niet doorspekt met hier en daar een krachtterm. Emoties mogen er zijn.

Wat als je ineens veel feller reageert dan anders?

Maar er zijn ook signalen die me aangeven dat er iets zit wat (bewust of onbewust) die ruimte nog niet heeft gekregen. Zo’n signaal is nooit zo’n rechtstreekse vloek of brul in of na de situatie zelf. Het zijn reacties die je anders niet hebt in dezelfde situatie. Je reageert bijvoorbeeld veel heftiger dan anders, waardoor je jezelf niet herkent. Ik noem dat indirecte woede. Want eigenlijk gaat het niet echt om de trigger van dat moment (glas in de vaatwasser), maar om iets anders dat speelt. 

Situaties met indirecte woede wijst bijvoorbeeld naar de subtielere diepere lagen mijn ervaring van een kwestie. Of het toont dat er iets is waar ik aan voorbij ben gegaan, wat ik niet heb opgemerkt. Ook ontdek ik soms dat ik iets anders nodig heb dan ik mezelf tot dan toe gegeven heb. Voorbeelden van zo’n indirect woede signaal:

  • Ineens een heel kort lontje hebben
  • Snel geïrriteerd raken 
  • Heen en weer schieten in je gevoel
  • Veel heftiger reageren op kleine dingen dan anders (zoals in mijn vaatwasservoorbeeld)
  • Een ander persoon het laten ontgelden zonder te weten waarom
  • Reageren op een manier of met een heftigheid die je niet van jezelf kent

Omgaan met indirecte emoties doe ik zo

Als ik een glas laat vallen en daarom vloek en boos word vind ik die emotie an sich helemaal niet erg. Maar als ik merk dat ik ineens heel veel feller op dat soort dingen reageer dan anders, dan wil ik dat onderzoeken. Mijn boosheid om het glas blijkt indirecte woede te zijn. Dat leert me dat er iets zit wat ik nog niet goed doorheb. Zo’n kort lontje laten zitten zorgt bovendien voor een negatieve spiraal in mijn dag, wat ik zonde vind. Omgaan met indirecte emoties doe ik zo:

Soms helpt het om erover te praten of schrijven om dingen meer inzichtelijk te maken. Mede daarom zijn goede gesprekken met vrienden, je lief, familie of je eigen coach zo fijn vind ik. Als je het nodig hebt om even alleen te zijn, kan het ook helpen om een eind te gaan wandelen in de natuur. Wat je ‘moet’ weten over een bepaalde situatie, valt je dan vaak vanzelf in als inspiratie die opkomt. Als je je openstelt, en aanwezig bent in het moment en de natuurlijke omgeving. Probeer er dan niet heel bewust over na te denken, maar bied juist ruimte aan het veel grotere onbewuste om met de nodige inzichten te komen. 

Meditatie om te verkennen wat er speelt

Als ik niet direct snap waardoor ik die indirecte woede of irritatie ervaar, kan het soms ook heel goed helpen om te mediteren. Meditatie laat me vaak zien waar het vandaan komt, maar ook wat ik nodig heb rond het thema of de situatie. Bijvoorbeeld het bespreken met iemand, of even een frisse neus halen en de wind door mijn haren laten gaan. Of het pure besef dat de initiële situatie (dus niet het glas in de vaatwasser ;-)) meer met me deed dan ik had gedacht. Soms is dat besef en de acceptatie ervan ook al voldoende. 

Het doorvoelen van de emotie in de meditatie helpt om hem te laten verzachten en verdwijnen op zijn eigen tijd. Dit is echter meestal al snel als de emotie de ruimte en aandacht heeft gekregen die hij zocht. En soms word je in zo’n meditatie dus ook wat wijzer over waarom je feller reageert dan anders. Kortom: het is weer one of a million reasons to meditate. 😉 Wil je mijn support bij meditatie omdat je weet hoe waardevol het is, maar je dat om diverse redenen nog lastig vindt om te doen? Als je voelt dat er meer uit je meditatie te halen valt dan je nu doet, dan is deze online video-cursus gemaakt voor jou. Wil je reageren op dit bericht? Leuk! Dat kan helemaal onderaan.

Wat als je structureel heftiger dan normaal reageert op situaties?

Van een aantal mensen heb ik teruggehoord dat signalen als onderstaande al een hele tijd hebben:

  • Ineens een heel kort lontje hebben
  • Snel geïrriteerd raken 
  • Heen en weer schieten in je gevoel

Bij mij persoonlijk komt het heel weinig voor dat ik heel heftig reageer op kleine dingen zoals een glas dat breekt in de vaatwasser. Maar als je die signalen al langere periode hebt, en ze zijn niet te linken aan een vervelende gebeurtenis of uitdagende situatie waar je de afgelopen tijd in hebt gezeten, dan is er waarschijnlijk iets anders aan de hand. 

Het kan bijvoorbeeld heel goed zijn dat er iets in de hormoonhuishouding verstoord is geraakt, iets wat anno nu heel snel het geval is. Een groot deel van ons welzijn (inclusief humeur, hoe snel we geïrriteerd raken etc.) valt en staat met een optimale hormoonhuishouding. Speciaal voor vrouwen heb ik daar nog een goede boekentip over: “Woman Code” van Alisa Vitti. Voor zover ik weet is het boek niet naar het Nederlands vertaald, maar het is voor de meeste mensen prima te lezen denk ik. Het is via Bol.com te bestellen.