De invloed van je verwachtingen op een relatie

De invloed van je verwachtingen op een relatie

De invloed van verwachtingen op je relatie. Dit thema komt in mijn coachpraktijk nu en dan ter sprake. De eigen invloed is namelijk nogal wat groter dan veel mensen denken, daarom een blog. Graag geef ik een praktisch voorbeeld om dit toe te lichten. Bekenden vragen soms of ik me niet ‘naar’ voel van ‘al die problemen’ die ik tijdens het coachen hoor. Nee, doorgaans niet. Drie zaken zijn daarbij belangrijk:

Waarom ik me niet slecht voel tijdens/na het bespreken van ‘problemen’

1) Ik zorg goed voor mezelf, en zorg dat ik een goede ‘mentale hygiëne’ heb als ik mijn werk doe. Om ruimte in mijn hoofd te hebben en een hoge frequentie te hebben, mediteer ik veel en doe veel aan yoga.

2) Tijdens de sessies blijf ik dicht bij mezelf en in die frequentie. Ik ga niet mee in de emoties van de ander, dat werkt averechts namelijk. Want een probleem kan niet opgelost worden op het niveau waarop het is ontstaan. Natuurlijk is er compassie en vaak kan ik heel goed begrijpen wat een ander doormaakt. Soms ook uit eigen ervaring. Maar juist door op een hogere trilling te zitten dan die van het probleem kun je de ander helpen het probleem zelf op te lossen. Het blikveld van een coachee wordt na het doorleven van een emotie, en het terugkeren naar een hogere frequentie (waar weer mogelijkheden te zien zijn) groter en plezieriger. En als je samen op een hogere frequentie zit, kun je helemaal veel bewerkstelligen.

3) Ik blijf altijd gericht op drie cruciale facetten:

• de potentie van de cliënt
• op het doel dat hij/zij wil bereiken
• het vertrouwen dat hij/zij in staat is dit te bereiken.

De combinatie van de drie factoren (een kleine heilige drie-eenheid ;-)) is een van de belangrijkste dingen die ik als coach kan bijdragen om iemand te begeleiden bij het behalen van dit resultaat. En precies over de drie-eenheid van dit derde punt wil ik het in dit blog hebben.

Het Pygmalion-onderzoek 

In ’68 deden Robert Rosenthal en Leonore Jacobson wetenschappelijk onderzoek naar het effect van verwachtingen van leraren op de schoolprestaties van leerlingen. Het onderzoek is vernoemd naar een mythe over de Griekse prins en beeldhouwer Pygmalion.

Vanuit zijn grenzeloze angst voor ontrouw ging Pygmalion geen liefdesrelaties aan. Echter; het verlangen in hem zocht blijkbaar toch een uitweg, en zo kwam het dat hij verliefd werd op een van de beelden die hij zelf van marmer had gemaakt. Daarop smeekte hij de liefdesgodin Afrodite om zijn favoriete beeld tot leven te wekken. En bij de volgende kus die hij zijn beeld gaf, kwam zijn stenen liefde inderdaad tot leven – aldus de mythe. 😉 

In het wetenschappelijke onderzoek dat naar de prins vernoemd is, werd een IQ-test afgenomen bij leerlingen in een klas. De uitslag van de test was de docenten en de leerlingen niet bekend, maar de onderzoekers wel. Vervolgens bespraken de onderzoekers een aantal willekeurig gekozen leerlingen uit de klas met de docenten. Dit deden ze zonder dat de leerlingen hiervan op de hoogte waren. Van de ‘uitverkorenen’ gaven de onderzoekers bij de docenten aan dat ze voor de komende periode hoge verwachtingen hadden van hun prestaties, op basis van de resultaten van de IQ-test. Dit was natuurlijk niet waar, omdat het willekeurig gekozen leerlingen waren, maar dat wisten de docenten weer niet. De docenten namen die hooggespannen verwachtingen over (op zich ook een interessant fenomeen!) van de wetenschappers.

Het Pygmalion-onderzoek en de invloed van verwachtingen 

Er verstreek wat tijd, waarna een tweede IQ-test werd afgenomen in de klas. Nu bleek dat de resultaten van de willekeurig gekozen leerlingen significant waren gestegen ten opzichte van het vorige testmoment, en ook ten opzichte van de rest van de klas. Zelfs los van de natuurlijke, algemene ontwikkeling die de totale groep door had gemaakt, scoorden de ‘onbewust uitverkorenen’ aanzienlijk hoger. Natuurlijk is een IQ-test ook een moment-opname, maar zelfs als je dat in acht neemt, zijn de verschillen volgens de wetenschappers opmerkelijk te noemen. Dit werd bevestigd na een later en veel grootschaliger onderzoek naar het effect van verwachtingen op prestaties.

Onderzoekers wijten het verschil in prestaties aan de veranderde verwachtingen van docenten ten opzichte van de capaciteiten van hun leerlingen. De verwachtingen van docenten vertalen zich in de praktijk (bewust of onbewust) in ‘voortrekgedrag’ – in welke mate verschilt natuurlijk per geval. Dit uit zich onder andere in: net even wat aardiger doen tegen de bewuste leerlingen, meer aandacht geven, hogere cijfers geven, meer vragen aan hen stellen, of serieuzer op hun antwoorden ingaan. Ik kan me voorstellen dat het andersom ook werkt; als een docent juist laaggespannen verwachtingen van leerlingen hebben, dat dit evengoed doorwerkt. Dat heb ik zelf meegemaakt met mijn wiskunde-docent die heel lomp zei dat hij me opgaf.

Nu zou je op dat 2e onderzoek wellicht ook het Pygmalion-principe kunnen toepassen… Wanneer je als onderzoekers bewust of onbewust verwacht hetzelfde resultaat nog eens te behalen met je onderzoek, dat de kans daarop groter wordt, juist dankzij het Pygmalion-effect. De kracht van verwachtingen. Dit is overigens mijn persoonlijke en niet gestaafde toevoeging. Het is iets dat ik me afvraag, na het lezen van een aantal boeken over quantum-fysica. Waaruit ik heb geleerd dat de waarnemer een invloed heeft op dat wat wordt waargenomen. Wat dus het Pygmalion-effect mogelijk breder kan trekken. Verder dan alleen mentale prestaties bedoel ik dan. Diverse andere theorieën sluiten hierbij aan.

De invloed van je verwachtingen op een relatie vanuit de natuurkunde bezien

In meer vakgebieden wordt gesteld dat gedachten krachten zijn en dat we met onze gedachten dus prudent om moeten gaan. Einstein: “Everything is energy, and that’s all there is to it. Match the frequency of the reality you want, and you cannot help but get that reality. It can be no other way. This is not philosophy; this is physics.”

Onze gedachten vormen een elektrische component, onze gevoelens een magnetische component. Samen bepalen ze wat we aantrekken in ons leven. Ons leven toont vervolgens wat wij als signaal uitgezonden hebben. Dit gebeurt, aldus Law Of Attraction-specialist Esther Hicks heel neutraal. Ze vergelijkt het met een TomTom, die je naar een locatie brengt zonder daar een mening over te hebben. – Wat ik overigens wel geestig zou vinden. Om in plaats van ‘over 100 meter rechtsaf slaan’, eens te horen: ‘Jemig, wie rijdt er nou naar Vlagtwedde, dat doe je vast niet voor je plezier?’ Het universum is dus neutraal, en geeft terug wat we zelf uitzenden.

Lao Tse has our back – thoughts become words

Onlangs volgde ik een master class van Psychologe Rozemarijn Dols, en zij toonde dit prachtige filmfragment uit ‘The Iron lady’. In deze korte clip zie je (mijn favoriete actrice aller tijden!) Meryl Streep, waarin ze haar vader citeert, die blijkbaar weer putte uit het werk van de Oosterse wijsgeer Lao Tse,  van wie de quote is die ze hier aanhaalt. Het komt erop neer dat gedachten krachten zijn, en dat het zinvol is ze bewust te kiezen, omdat ze gemanifesteerd kunnen worden als we er voldoende in geloven. In de psychologie wordt dit ook aangegeven; dat dominante gedachten kunnen overgaan in overtuigingen. En die hebben een grote invloed op ons leven.

Hoe langer we een overtuiging hebben, hoe krachtiger deze wordt qua manifestatie-potentie. Mensen die zeggen dat er nooit wat verandert in hun leven hebben gelijk én ongelijk. Er wordt steeds opnieuw iets gemanifesteerd. Maar wanneer ze steeds opnieuw hetzelfde signaal uitzenden, creëren ze steeds opnieuw dezelfde werkelijkheid. Dus willen we graag een ander resultaat zien, moeten we anders afstemmen. En nu kom ik weer terug bij relaties, en de vraag die coachees me regelmatig stellen.

Invloed op je relatie door je verwachtingen te managen

In een relatie belanden mensen vaak na een tijdje in steeds repeterende patronen. Dat slijt er met de jaren in. Maar dat gebeurt niet zomaar. Dat gebeurt mede door de verwachting die mensen hebben; van zichzelf en van de ander. Als de een dus verwacht dat de ander ‘wel weer zal klagen’ bij thuiskomst, dan is de kans daarop veel groter. Zéker als dit patroon al een tijd gaande is. Maar denk nu even terug naar het begin van je relatie, waarin je de ander nog geen klager of zeur vond. Kun je dat positieve gevoel terughalen? Die blik die je had naar de ander? Dat beeld dat zo makkelijk in stand bleef? Meestal lukt dat wel.

En als je er vervolgens heel bewust voor kiest om zelf een veranderend Pygmalion-patroon neer te zetten, dan kun je hier met oefening, focus en geduld een positieve verandering mee bereiken. Maar je moet weer een brug bouwen tussen je overtuiging van vroeger, van hoe je je partner zag toen je hem/haar net kende, en hoe je nu naar hem/haar kijkt. Soms zit daar best een afstand tussen. Geeft niet, je kunt sowieso een verschil maken, en iedere vooruitgang is meegenomen. Je kunt ook merken dat zoiets in stappen gaat. Stel dat het lukt om een kleine positieve verandering te bewerkstelligen; dan word je weer positiever en verwacht je dat je hiertoe in staat bent. Het vertrouwen groeit, wat het Pygmalion-effect versterkt. Of je aantrekkingskracht.

Listen to the radio

Vertaal je dit weer naar Einsteins frequenties, klinkt het als volgt. Stel dat jij en je lief vroeger samen muziek uitzonden vergelijkbaar met die van 3FM. Dan zat die muziek natuurlijk op een bepaalde frequentie, een radio-golflengte. Maar gaandeweg zijn jullie minder goed op 3FM gaan afstemmen, en zakten jullie af naar een zender met Hollandse Hits – iets waar jullie toevallig allebei van walgen. 😉 Op de ene zender (frequentie) kun je de andere niet meer horen, en andersom. Dus door terug te tunen naar de juiste zender, ontvang je weer de signalen en de muziek die je zocht. Dit is natuurlijk vrij kort door de bocht, omwille van dit blog dat toch alweer vrij lang is geworden.

Mensen schrikken soms als ik ze wijs op hun medeverantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld het ‘klagen’ van hun partner. Maar vervolgens geeft het ook hoop, omdat ze zelf bij kunnen dragen aan een verbeterd relatie-klimaat, waar minder of geen plek meer is voor dergelijke ‘muziek.’ Door over het klagen te praten met je partner bijvoorbeeld, samen te achterhalen waar hem dat in zit, maar ook door je eigen beeld van de ander weer positiever te maken! Waar je mogelijkheden ziet, komt weer hoop. En hoop heeft een veel hogere trillingsfrequentie dan wanhoop, irritatie en frustratie. Een hogere frequentie maakt het doorvoeren van veranderingen weer makkelijker én sneller. Ga jij de invloed van je verwachtingen op een relatie verkennen de komende tijd? Ben benieuwd!

Verder lezen & verdieping

Ben je benieuwd naar de specifieke onderzoeken uit de Pygmalion-onderzoeken? Een verhelderend blog (vond ik) over het Pygmalion-effect, inclusief de grafieken uit het wetenschappelijke onderzoek vind je hier. Wil je meer lezen over de wet van de aantrekkingskracht? En de andere wetten die ermee samenwerken?  In deze boekenlijst staan boekentips van Willem Glaudemans over dit thema en van Karen-Hamaker Zondag. Beide aanraders om de wet in een bredere context te leren begrijpen en er makkelijker mee te kunnen werken.