Kritiek krijgen: niemand vindt dat natuurlijk prettig. Maar schijnbaar valt het vrouwen vaak nét iets zwaarder dan mannen. Dat was nieuw voor me en maakte me nieuwsgierig. Toen ik meer las over het ‘waarom’ ervan, zag ik er de logica wel van in. Dit voor mij nieuwe perspectief deel ik graag met je in dit blog. Maar in het kader van ‘ere wie ere toekomt’, eerst waar ik het vandaan heb.
Boekentip hierover van Tara Mohr
Ik las erover in een (vind ik) zeer inspirerend boek van de Amerikaanse schrijfster en vrouwencoach Tara Mohr. Ze schrijft erover in Playing Big , dat ik in een blog over het fenomeen ‘angst’ ook al aanhaalde. Met het boek helpt ze vrouwen om hun eigen stem te vinden, te onderzoeken welke boodschap ze te delen hebben en welke missie daarbij hoort. Dus, ben je een Vrouwmensch met een Wensch? Hoe stil, zacht, klein, groot, onrealistisch gek die wens ook lijkt? Dan raad ik het boek van harte aan!
Terug in de tijd..
Terug naar het onderwerp van dit blog: kritiek. Waarom vinden vrouwen dat extra lastig? Tara Mohr haalt o.a. de geschiedenis van de positie van de vrouw in de maatschappij naar voren. Ze legt het verband tussen de eeuwenlange onderdrukking van vrouwen en het gegeven dat vrouwen vaak alleen konden overleven door aardig te zijn en zich op allerlei manieren aan te passen. Deden ze dat niet, had dat vaak grote consequenties; een buitenbeentje worden, mishandeling, uitgestoten worden uit de gemeenschap, gevangenisstraf etc.
De goedkeuring van anderen (zowel mannen als vrouwen) krijgen was essentieel voor de feitelijke en sociale- en economische overleving van de vrouw. Dit omdat vrouwen niet zelf konden/mochten zorgen voor hun fysieke veiligheid, status en financiële onafhankelijkheid. Ook bij wet zijn hiervoor pas relatief kort zaken geregeld, en helaas nog lang niet overal ter wereld. Veel invloed op wat de maatstaven waren waar de goedkeuring op gebaseerd was, hadden vrouwen ook niet. Met name de kerk, regering en rijke laag van de samenleving hadden invloed.
Een cijferfeit ter illustratie over hoe pril in Nederland de officieel geregelde gelijkheid nog is: pas in 1979 werd door de VN het zogenaamde Vrouwenverdrag aangenomen, dat inmiddels door 198 landen geratificeerd is. Nederland sloot zich in 1991 aan bij dit verdrag. De VN verplicht staten die het verdrag geratificeerd hebben om de eigen regelgeving discriminatievrij te maken en ervoor te zorgen dat andere partijen (bedrijfsleven, politieke partijen etc.) vrouwen niet discrimineren.
In Playing Big schrijft Mohr:
“We konden geen cent eigen geld gebruiken om weg te komen of onszelf te onderhouden als dat nodig was, omdat we geen bezit op onze eigen naam konden hebben. Duizenden jaren konden we overleven door ons te voegen naar wat goedgekeurd of verlangd werd door diegenen die boven ons gesteld waren. Aardig zijn, of op zijn minst acceptabel voor sterkere, machtige mensen was een overlevingsstrategie. Deels daarom bezorgt afkeuring veel vrouwen zo’n onveilig gevoel: duizenden jaren lang was die ook echt levensbedreigend. Ze is dat nog steeds voor vrouwen die in landen leven met een onderdrukkend regime of die een gewelddadige partner hebben. Dat besef heeft zowel bewust als onbewust invloed op onze psyche.”
Wanneer een vrouw zich los probeert te maken van haar afhankelijkheid van lof, is dat geen sinecure.
Ze moet haar geest proberen los te koppelen van die eeuwenoude conditionering door aardig zijn te kunnen overleven. – Tara Mohr
Maar…we leven toch in een vrijgevochten tijd?
Voor iedereen die nu denkt: ja, maar de vrouwenonderdrukking is toch lang geleden: helaas valt dat tegen. In het Westen is grote vooruitgang geboekt de afgelopen tijd, maar we zijn er nog niet. Het groeiproces gaat door. Bovendien krijgen we conditioneringen mee van t/m 7 generaties terug, als het gaat om ervaringen uit die vorige generaties die veel impact hebben. Dat betekent dat we nu nog steeds zouden kúnnen reageren alsof de geschiedenis van vrouwenonderdrukking de actualiteit is. (Als we ons hier niet van bewust zijn). Daarbij is het in grote delen van de wereld nog lang niet zo ver met de emancipatie als hier.
Het verleden leren ontstijgen
Zelf vind ik het analyseren van de samenhang tussen geschiedenis en status quo een goed begin. Het helpt om dingen te snappen in hun context, en helpt misschien ook aanvaarden waar we nu staan, wat we tot nu toe geleerd hebben. Maar als we het bij kennis van het ontstaan van een patroon laten, worden we slachtoffers, of blijven het. En daar is niemand bij gebaat.
Het blijven hangen in het oude houdt juist dat wat niet klopt in stand. Het maakt dat we ons een naar soort macht toe-eigenen: dat van het slachtoffer. Tara Mohr dacht daar net zo over en bedacht vijf stelregels voor vrouwen om te leren onthechten van lof en kritiek. Door dat te doen kun je waarachtiger worden, meer jezelf zijn en voor je eigen waarden gaan staan. Voor mij ademt het ook vrijheid. Je bent wel verbonden met de mensen om je heen, maar je zelfvertrouwen hangt niet (of in elk geval minder) af van hun goed- of afkeuring.
Niet alles over een kam scheren
Hoewel ik er best logica in zie, denk ik niet dat vrouwen standaard slecht tegen kritiek kunnen, of altijd slechter dan mannen. Andersom komt ook vaak genoeg voor. 😉 Dit soort dingen is niet in steen gebeiteld, maar een interessant perspectief vind ik het wel.
5 Spelregels om je te onthechten van lof en kritiek
- Feedback vertelt niets over jezelf, maar iets over de persoon die hem geeft.
- Feedback die strategisch gezien nuttig is sla je op, de rest laat je gaan.
- Vrouwen die hoog spel spelen krijgen kritiek over zich heen. Punt uit.
- Kritiek doet pijn wanneer het een weerspiegeling is van wat we over onszelf geloven.
- Stel jezelf de vraag wat voor jou belangrijker is dan lof van anderen oogsten.
Wat is een belangrijker motief dan lof om iets te doen?
Vooral die laatste vraag vond ik mooi en inspirerend. Ik dacht aan mijn werk. Natuurlijk is het fijn om daar lof op te krijgen en helpt dat me. Maar toen ik mezelf de vraag stelde: ‘Wat zou mijn werk nog steeds de moeite waard maken als ik zeker wist dat ik er nooit meer een complimentje over zou krijgen?’ kwam er een enorme trits met antwoorden. Bijvoorbeeld dat het meer dan voldoende is om te zien dat het leven van een ander makkelijker, fijner en vervullender wordt. Het werk dat ik doe staat in dienst van mijn eigen zelfrealisatie, en in die van andere mensen. Ik vind het heerlijk om zelf nieuwe dingen te leren en zo te groeien, en even leuk om anderen hierbij te begeleiden.
Met punt 1 van Tara’s lijst ben ik het overigens niet eens; ik vind het te stellig. Misschien zegt de feedback die iemand geeft het meeste over de gever zelf en diens referentiekader. Maar het zegt toch ook iets dat veel mensen een bepaald aspect meer bij een bepaald persoon zien, dan ze dat bij anderen aantreffen. In een therapeutische training waar ik jaren geleden aan deelnam, vertelde de begeleidende therapeut het volgende: ‘If one person says it; let it go. If two people tell you the same thing; consider it. If three people say it; really look in the mirror and check with yourself if it is true, because there’s a big fat chance it has truth in it.’
Hoe is dit werken met kritiek voor jou?
Herken je iets van het hierboven geschetste patroon? En kun je de vijf tips wellicht voor je eigen leven gebruiken? Ik ben benieuwd, leuk als je het laat weten.
Geef een reactie