Echt contact maken is niet altijd even makkelijk. Vaak lukt het wel met intimi, maar soms is het ook daar lastig, of afhankelijk van allerlei factoren. Kijken we nog een tijdje de kat uit de boom, wachten we tot de ander zich eerst naar ons opent, of besluiten we maar een deel van ons verhaal te delen. En dat wat ons écht uit onze slaap houdt voor ons te houden. Diep weggeborgen in de pijnlijke veiligheid van ons binnenste. Hoewel we ergens allemaal weten dat delen met de juiste mensen heelt en verder helpt, doen we dat verbergen van ons tere innerlijk niet voor niets.

Pijnpunten uit het verleden definiëren ons heden

Ieder mens doet in zijn leven ‘liefdesverwondingen’ op. Kwetsuren opgelopen in relaties met mensen die erg dichtbij staan. Die ervaringen tekenen ons, vaak onbewust. Dat het veelal onbewust is, komt doordat we bij een deel van die ervaringen nog geen cognitieve ontwikkeling hebben.  Het lijf slaat echter alle ervaringen op, dus ook die uit de pre-cognitieve fase. En onbewust ‘wapenen’ we ons tegen nieuwe tegenslagen. Door verschillende verdedigingsmechanismes te gebruiken proberen we te voorkomen dat we opnieuw gekwetst worden. Op zich handig, maar het maakt ook dat het moeilijker wordt om écht contact te maken met anderen. Misschien herken je dat wel? 

In het boek ‘Hoe raak ik je aan?’ van Wibe Veenbaas en Piet Weisfelt wordt op speelse wijze een aantal van die verdedigingsmanieren van ons mensen aangehaald. De schrijvers doen dat door ze aan voor de valkuil karakteriserende dieren te koppelen. Weer eens wat anders; leuk en toegankelijk vond ik het. Daarom deel ik ze graag hier met je:

Kievit; meer bij de ander dan bij zichzelf

Door voortdurend belangstelling te tonen voor de ander. Daarmee voorkomen ze dat de aandacht van anderen naar hen persoonlijk toegaat. De meeste coaches en andere hulpverleners zullen zich hier wel in (meer dan) enige mate herkennen ;-)) 

Een voorbeeld: ‘De hele avond loop ik dan rond als een kievit; vragend, aanmoedigend en helpend. Als ik thuiskom voel ik me moe, koud en alleen.’  

Duif; neemt de positie van de zwakste, krijgt de volle laag

Door zich steeds als de zwakste op te stellen, als een slachtoffer, nodigen ze anderen uit om hen nog meer te pikken. Zo voelen ze zich nog meer een slachtoffer. Hoewel dit kwetsbaar líj́kt, is de duif erop uit om die ene echt kwetsbare, gevreesde plek te verhullen. Hij wil koste wat het kost voorkomen dat men hem daar pikt. Het is zo belangrijk dat hij zich op de andere plekken wel laat pikken. 

Voorbeeld: “Ik zei direct dat ik spijt had en toch werden ze kwaad. Niemand vroeg hoe het zo gekomen was.”

Oester; de onaantastbare waar je niet in de buurt komt

Door zich steeds achter een pantser van bijvoorbeeld zakelijkheid of nuchterheid te verschuilen kun je ook met de oester moeilijk echt contact maken, achter de muren komen. Letterlijk en figuurlijk onaanraakbaar vanuit verdediging van zijn kwetsbaar interieur.

Voorbeeld: “Dit is een logistiek probleem. Logistieke problemen lossen we op.”

Stekelvarken; aanval is de beste verdediging

Haas; de meester in ontwijking van waar het écht over gaat

Door voortdurend te vluchten van wat in de dagelijkse werkelijkheid speelt. Alle vragen en problemen waar ze mee geconfronteerd worden ontwijken ze. Op de boodschap ‘Ik ben boos op je,’ kunnen ze reageren met: ‘Als de zon maar schijnt he?’ 

Voorbeeld: “Ik begrijp ze niet. Ze willen maar steeds over problemen praten. Ik zeg dan steeds: ‘Bekijk het eens van de positieve kant!'”

Kameleon; meebewegend met wat hij ziet, verliest hij zich

Door het voortdurend met anderen eens te zijn isoleert hij zich. Hij denkt wat anderen denken en voelt wat anderen voelen. 

Een voorbeeld: “Als ik een kamer binnenkom weet ik vrijwel meteen wat er in anderen omgaat. Dan weet ik niet meer wat ik zelf wil.”

Brulaap; in de herrie en de lol komt niemand bij zijn kwetsbaarheid

Hij maakt veel lawaai. Brulapen trekken de aandacht met grote verhalen en veel gelach rondom. Tegelijkertijd houden ze nabijheid af.

Voorbeeld: “Ik heb veel vrienden. Daar kan ik veel lol mee hebben; ik heb altijd de lachers op mijn hand. Maar kwetsbare dingen bespreek ik met niemand.”

Struisvogel; trekt zich terug uit de dagelijkse werkelijkheid

Door zich uit de dagelijkse werkelijkheid terug te trekken isoleert de struisvogel zich en voorkomt hij echt contact maken met anderen. Uit angst gekwetst te worden. Soms trekken ze letterlijk de dekens over hun hoofd om ‘er niet te zijn’.

Een voorbeeld: “Als ik me zo voel kruip ik in mijn veilige bed.”

Gechargeerd, maar ook een beetje herkenbaar?

Natuurlijk zitten we niet altijd diep verscholen in onze oester, en steken we niet steevast bij iedereen onze stekels op om alvast verdedigend aan te vallen voordat iemand óns in het tere hart prikt. De voorbeelden zijn een gechargeerde versie van de werkelijkheid. Toch herken je je vast een beetje in een of meerdere dieren? Ik wel. 😉 

Als je dit van jezelf herkent kun je er alert(er) op zijn en steeds een beetje makkelijker echt contact maken met anderen. Het helpt mij bijvoorbeeld om te denken: ‘Dit is iemand die ik vertrouw. Ik heb de neiging mooi weer te spelen, maar dat is een oude reactie, die bij deze persoon helemaal niet nodig is.’ Daarna vertel ik die persoon (als het inderdaad een dierbaar iemand is die dichtbij me staat, of een coach/begeleider) wat meer over wat ik voel en waar ik tegenaan loop. Dat lucht op, het vergroot de intimiteit en versterkt de band met de ander. En voor mij als iemand met kievit trekjes is het extra goed om juist ook zelf te vertellen en aandacht te vragen. Zo breng je je eigen neigingen aan het licht en meer in balans.

Positieve kwaliteiten die je er ook bij krijgt

Er zit natuurlijk ook altijd iets moois in de eigenschappen van zo’n dier!

Positieve eigenschappen van de dieren die bij mij opkomen: de kievit heeft veel aandacht voor anderen, de duif durft zich al over veel dingen open op te stellen, de oester is pragmatisch en probleemoplossend, het stekelvarken vurig en krachtig, de haas optimistisch, de kameleon kent vele perspectieven, de brulaap heeft de lachers op zijn hand en heeft altijd verhalen, de struisvogel kan goed alleen zijn. 

Echt contact maken; hoe gaat het jou af?

Gaat het jou makkelijk af? Echt contact maken? Benieuwd naar je reactie! Die kun je desgewenst hieronder plaatsen, of privé sturen via het contactformulier. Wil je deze blogs per mail ontvangen als ze nieuw op de site verschijnen? Meld je hier aan in een paar klikken.