Jezelf kwijtraken in moederschap. Dit thema van jezelf kwijtraken in moederschap komt regelmatig voor tijdens coachgesprekken in mijn coachpraktijk.*(Ik schrijf nooit thema’s uit zonder expliciete toestemming van degene die de vraag inbracht). Zoals vanochtend. Mijn cliënte gaf aan:

Prachtige familiebeelden op Instagram

‘Als ik naar plaatjes op social media kijk zie ik dat alles zo prachtig in elkaar opgaat. Je eigen leven, dat van je kind, van je partner. Een groot, harmonieus kloppend geheel.’ Daarop onderzochten we wat er haar daar zo in aansprak. En: de andere kant ervan.

Want er knaagt iets bij de jonge moeder. Ze kan er niet direct de vinger op leggen en we nemen de tijd om het zich te laten ontvouwen. Al pratend verkennen we. En doen dat ook via de stilte van een paar korte meditaties. Door contact te maken met de ademhaling en het lijf laat zich meer zien van de gevoelskant. Wat net even iets lastiger bereikbaar is dan de ratio, maar waar wel belangrijke antwoorden vindbaar zijn.

Polariteiten en de pijn van aan één kant ervan blijven 

Zo komen de polen in beeld. Polen zijn uitersten van elkaar, zoals zwart en wit, begin en einde. En ook: hard werken en alles zelf doen (een pool of uiterste) voor je gezin, en hulp vragen en je ook láten helpen aan de andere kant van de polariteit. Vaak lopen we vast als we te lang aan één kant van zo’n polariteit bewegen. Het helpt dan om de beide kanten te belichten en te onderzoeken wat iemand aan de ene kant van die polariteit houdt.

Vaak liggen in onze standvastigheid en het dralen rond het ene uiterste krachtige overtuigingen, en oude patronen begraven. We blijven niet zomaar op een post waar het uiteindelijk zo oncomfortabel blijkt. Dat het te oncomfortabel wordt, blijkt vaak pas als er nóg meer druk op iemand(s patroon) komt. Dat al tijden onder druk stond, maar nu ondragelijk raakt. Bijvoorbeeld wanneer er een kindje bijkomt; hetgeen veel vraagt.

Voorbeelden van overtuigingen

  • Ik moet het zelf doen. Ik heb het altijd zelf gedaan, ik weet niet beter. Op mezelf kan ik tenminste vertrouwen.
  • Niet zeuren, schouders eronder en gaan.
  • Ik mag me niet kwetsbaar en hulpvragend opstellen; men zal nog denken dat ik zwak of incapabel ben
  • Mijn manier van doen is toch de beste, dus het heeft ook geen zin om hulp te vragen; dan gaat het namelijk niet op mijn manier.

Een aantal mogelijke redenen om aan de ‘Ik regel het zelf wel’-kant van het spectrum te blijven zitten. Maar wel overtuigingen waarmee jezelf kwijtraken in moederschap op de loer komt te liggen.

Samen verkennen van wat er aan de andere pool ligt

We verkenden hoe het aan de andere kant van het spectrum was. ‘Wat ligt daar volgens jou? Vertrouw er maar op dat jouw antwoorden voor jou kloppen, want ieders polariteiten zijn persoonlijk.’ Ze voelde er op in. ‘Meer acceptatie van dat dingen gaan zoals ze gaan. Meer loslaten en vertrouwen op mijn intuïtie, in plaats van alleen op daadkracht en rationele besluiten. Hulp vragen aan anderen. Tijd voor mezelf maken.’ 

‘Kun je nu ook eens denkbeeldig die kant op lopen, en ‘zakken’ in wat je net beschrijft? Gewoon eens voelen hoe het daar aan die andere kant is? Dit is een oefening om te verkennen. Je hoeft niks, en je hoeft dus ook nog niet in (on)mogelijkheden te denken. We verkennen en proeven alleen voorzichtig aan hoe het daar voelt.’ (Hoofd en voelen is ook zo’n polariteit. Waar mensen vol op hun hoofd vertrouwen, kan het zo waardevol zijn om eens te kijken wat het lijf, gevoel en de intuïtie aan hun palet kunnen toevoegen.)

Voelen hoe die andere, onbekendere kant voelt

‘Het is fijn hier. Ik voel een grote rust over me komen, die voel ik in mijn hele lijf. Het voelt alsof het stroomt, en dat is heel prettig. Ik voel me ontspannen en zacht.’ Tranen stroomden over haar wangen. Ik nodigde haar uit om nog lekker even te vertoeven waar het zo prettig was. Waar ze kon bijkomen na een lange periode van hard werken in survival mode. Zonder oordeel over hoe het was gegaan of gemaakte keuzes, en rijk in de wetenschap dat je desgewenst tussen je eigen polen kunt bewegen zodra je je er bewust van bent. Zo bleef ze nog even en merkte hoe het haar raakte om eindelijk meer terug te komen bij zichzelf.

Reflectie doen op het fundament van je leven

Toen keken we naar fundamenten, en kwamen we terug bij die grote samensmelting die er op Instagram zo mooi had uit gezien. Daar kwam ze van terug toen ik een schema’tje voor haar uittekende dat ik van mijn vader geleerd heb. 

Ik tekende een cirkel voor haar op papier met haar naam erin. ‘Deze cirkel staat symbool voor jouw eigen leven dat zich al ontwikkelde voor er een partner was. Hierin heb je van alles verzameld; je voorkeuren, je ervaringen, je passies, vriendschappen, sport en andere verrijking die helemaal op jouw interesses en behoeftes is gesneden. Je leefde dat leven vol met die dingen. Ook geïnspireerd op een systeem dat dáár weer voor lag; namelijk je (familie)systeem van herkomst.  

Het tweede cirkelsysteem

Ooit kwam je partner in je leven. Naast de cirkel van jou ontstaan dan twee cirkels die deels door elkaar heen lopen. Met jouw naam in de ene, en die van je partner in de andere cirkel. Samen bouwen jullie iets nieuws op naast de reeds bestaande individuele cirkels; de relatie. In het begin versmelt je vanuit verliefdheid bijna met die ander. Dat vroeg-symbiotische hoort erbij. Maar de eerste cirkel blijft altijd het fundament voor de relatiecirkels. Het blijft cruciaal om dat fundament goed te verzorgen.

Na de eerste fase in een relatie komen als het goed is de vragen: ‘Wie was ik ook alweer voordat hij/zij in mijn leven kwam? Wat deed ik ook alweer graag? Wat mis ik daarvan? Wie heb ik de laatste tijd te weinig gezien? Welke zaken geven mij als individu voeding? Welke dingen van eerder mis ik en kan ik terugbrengen? Besteed ik voldoende tijd aan mijn eigen interesses, versus wat ik samen met mijn partner doe?

Vanzelfsprekend geldt het belang van zulk onderzoek en het herstellen van balans ook voor je partner. Juist doordat je beiden goed voor je fundament zorgt, kun je meer genieten van de tijd samen en vice versa. Er is hier al iets meer bewust ‘management’ nodig om de balans te bewaken.

Het derde cirkelsysteem en jezelf kwijtraken in moederschap

Stel dat je dan een kindje krijgt samen. Dan ontstaat er een derde cirkelsysteem, met drie cirkels die deels door elkaar heen lopen; die van het (nieuwe) gezin. Ook hier is een eerste symbiotische fase heel natuurlijk, nodig en gewoon. Logischerwijze vraagt het kindje volop aandacht. Het vraagt ook tijd en ontdekking om jezelf en elkaar in een nieuwe rol te leren kennen. Na of misschien al tijdens die eerste fase is het belangrijk om te beseffen wat de fundamenten zijn van dit derde systeem.

Dat zijn: het relatiesysteem (de twee cirkels), en daaronder weer de twee individu-systemen (de enkele cirkel). Ten slotte kwam het familiesysteem voort uit het relatiesysteem, en kwam het relatiesysteem voort uit de individuele systemen. Hier is nog wat meer management, inventiviteit en bewustheid nodig om balans te bewaken. Torn je langdurig (bijvoorbeeld door verwaarlozing) aan de fundamenten, dan wankelt op den duur alles. 

Schuldgevoel, angst en onwennigheid én verlangen

Terugbewegen naar en investeren in de eerste fundamenten gaat vaak niet zonder slag of stoot en agenda-perikelen. Mogelijk komt er schuldgevoel op: ‘Ben ik wel een goede moeder als ik bij de kapper/op een terras/in een boek/in bed met mijn lief’ vertoef?’ Ook dat is begrijpelijk, maar we kunnen ermee leren omgaan. Als we er langer bij stilstaan wordt duidelijk dat het compleet vervoegen van alles en iedereen tot één allesomvattend systeem (het gezin), zonder aandacht voor de individuen erin, niet dienend is. En andersom idem; hoe waardevol het kan zijn voor de andere systemen wanneer er liefdevol is bijgedragen aan en gezorgd voor de eerste fundamenten. Hiermee krijgt ook het kind permissie om een vrij individu te worden. 

Herken je in de ‘blob’ nog wel waar je ooit zo voor viel?

Want waar is het individu als alles is versmolten? Zou je jezelf in de ‘blob’ nog wel kunnen herkennen? Waar zijn dan de grenzen, het eind en het begin?

En waar zijn die partners, die samen hun individuele levens nog zoveel verder hadden weten te verrijken en verdiepen, met de mooie relatie die ze samen hebben doen groeien? Die relatie die het fundament werd voor uitbreiding door samen een kindje te krijgen? Waar is die relatie van partners gebleven, wanneer je alleen nog ouders bent, dienend in het derde (gezins)systeem? En wat geef je door aan de generatie(s) na je?

Zorgen voor je fundamenten

Mijn cliënte zag in dat er best inspiratie te halen valt uit mooie Insta-gezinsplaatjes als het gaat om bijzondere familiemomenten. Maar: ‘Ik zou alleen zo’n plaatje kunnen en willen maken als ik de fundamenten eronder niet veronachtzaam. Als ik aandacht schenk aan alle delen, en ruimte bied aan de anderen om dit ook te doen. ‘

Ze ging het met haar partner bespreken, die cirkels. En vragen wat er in zijn individuele cirkel stond. Wat hij daarvan nu miste en of hij er wat van terug wilde roepen. En samen opdelven wat er ook alweer in die van hun als partners stond. Ze beloofde zichzelf om weer meer voor zichzelf te gaan doen, en in het familiesysteem (geheel tegen haar oude patroon in) hulp te vragen. Zich daar een klein beetje meer dan anders te laten ‘dragen/steunen’. Dat zat hem in kleine dingen, die voor haar echter zoveel verschil maakten. 

Jezelf terugvinden in moederschap, zelfs in alle drukte

Ze kon het zich ineens goed voorstellen. ‘Als ik eerst zelf niet meer zo over mijn eigen grenzen ga, als ik eerder hulp vraag, dan verandert er al een hoop. Dan kan ik een ‘nee’ van de ander bijvoorbeeld ook beter horen. Want dan ben ik nog niet óver het einde van mijn Latijn, zelfs niet aan het einde ervan. Maar gewoon lekker bezig en dingen samen aan het doen. Nu heb ik vaak dat ik al zo moe ben als ik iets vraag, waardoor de ‘nee’ van de ander dan heel lastig te verteren is.

Ik zou wel ergens doorheen moeten bijten; namelijk dat dingen dan niet op mijn manier gaan. Maar dat heb ik er wel voor over. Het is belangrijk niet structureel uit te gaan van mijn eigen gelijk en kijk. Ik zou denk ik ook meer ruimte en oprecht en vrij enthousiasme voelen over zijn verhalen, wanneer ik wat meer zelfzorg kon pakken weer. Ook denk ik dat ik na die tijd in mijn eentje (het zorgen voor het eerste fundament) beter kan genieten van de spaarzame tijd die we met zijn tweetjes doorbrengen nu.’  

Jezelf kwijtraken in moederschap; herken jij het?

En zo bracht een perfect ogend plaatje op Instagram weer een heel veel dieper verhaal naar de oppervlakte. Niks is wat het lijkt, er is altijd zoveel meer te verkennen.

Ben jij moeder? En jezelf kwijtraken in moederschap; ken jij dat ook? Hoe ben jij ermee omgegaan? Wat was voor jou effectief om ermee te kunnen dealen? Heb je tips voor de lezers van dit coachings-blog? Ik ben benieuwd! Mocht je willen delen wat voor jou helpend bleek na jezelf kwijtraken in moederschap; post het dan hieronder.

*NB: alles wat ik hier beschrijf over jezelf kwijtraken in moederschap is vooraf besproken met degene die het gezegd heeft. Zij heeft de tekst gelezen en hier expliciet toestemming voor gegeven. Ik beschrijf nooit coachgesprekken zonder toestemming, en alleen wat me waardevol lijkt om te delen voor anderen die er iets uit kunnen halen voor zichzelf en hun situatie. Verder valt door aanpassingen als het goed is niet voor derden te herleiden om wie het gaat.