De vraag zonder pasklaar antwoord. Veel dagelijkse en zelfs grote vragen kunnen beantwoord worden. Bijvoorbeeld door een goed gesprek, door er een nachtje over te slapen, er nog eens diep over na te denken, voors en tegens af te strepen of op te merken wat de diverse opties voor gevoel teweeg brengen in het lijf. Bij sommige vragen kunnen we het antwoord gokken, of lukraak een optie uitproberen en maar zien waar het schip strandt. Later bijsturen als het nodig is. 

Maar er zijn ook van die vragen die zich niet of niet zomaar laten beantwoorden. Vaak grote vragen waarvoor geen pasklare methode is om ze te beantwoorden. Vaak zijn dat de vragen die meer tijd, meer rijping, meer ervaring nodig hebben om uiteindelijk zichzelf te beantwoorden.

De vraag zonder pasklaar antwoord

Denk bijvoorbeeld aan de overweging om in het bruisende stadsleven te blijven wonen, of toch een pittoresk huisje in het landelijk groen te gaan bewonen. Of aan of je een kinderwens hebt of niet, wanneer je het niet zo voelt maar toch zeker geen hekel aan kinderen hebt.

Denk aan de uitkomst over een paar jaar van de corona-crisis waar we nu mee te maken hebben. Zullen we er überhaupt puur op terugkijken als een grote crisis, of zullen er meerdere kanten (ook positieve) van wat er nu gebeurt in de schijnwerpers komen? Denk aan relaties in vriendschap of liefde waarvan je niet weet of ze standhouden, en of je erin wilt blijven. En aan hoe het milieu en de economie er over een tijdje uitzien. 

Krachtige associaties en verwachtingen bij (levens)vragen

Bij ‘vraag’ denken we direct aan ‘antwoord’. We associëren de situatie van met een vraag rondlopen met een gat dat gevuld moet worden, een probleem dat moet worden opgelost en een leven dat beter is mét een antwoord op de betreffende vraag dan zonder.

Poneert iemand in gezelschap dan ook een vraag, werpen anderen zich doorgaans direct op om de ander te helpen deze te beantwoorden. Vaak nog voor hier überhaupt een verzoek toe is gedaan. Ongevraagd ‘meedenken’ (I plead guilty as f*ck) is iets zo bekends dat we er zelden tegen in het geweer komen. Misschien omdat we ook niet altijd zelf weten wat we wíllen en kunnen met de vragen die ons in stilte bezighouden. Willen we eigenlijk wel dat een ander over antwoorden meedenkt? Wat wensen we rondom onze vraag die we daar zo bruusk neerlegden in de armen van welwillendheid en goede bedoelingen van onze dierbaren? 

Stel eens een paar vragen over je eigen vragen

Zelf vind ik het heel verstandig om vragen te stellen over vragen. Bijvoorbeeld: verlang ik nu naar een antwoord? Waarom gooi ik deze vraag in de groep? Wat verwacht ik van de toehoorders? Helpt het me alleen al door te vertellen om mijn eigen gedachten te ordenen en hoef ik verder geen input? Er is zoveel mogelijk. Is het hebben van een antwoord op deze vraag belangrijk voor mij, en zo ja waarom? Zit er een uiterlijke datum aan het beantwoorden van deze vraag?

Of bevindt deze vraag zich in het spectrum van de magie en mystiek van de grootste zaken uit ons leven, waarop antwoorden vinden vaak niet of nauwelijks mogelijk is? Of… wil deze vraag misschien gekauwd en gekoesterd worden? Wil hij de tijd om tot wasdom te komen? Wil hij rijpen als een goede wijn, en zal de vraag op haar eigen tijd wegsmelten en overgaan in een antwoord dat tegen de tijd dat hij rijp is zo vanzelfsprekend en natuurlijk is, dat we ons de twijfel erover nauwelijks nog kunnen voorstellen?

In de wijnkelder tussen de flessen die op rijping wachten

In mijn eigen leven zie ik dit soort vragen voorbij komen. Mijn eigen ‘rijp maar in de wijnkelder-vraag’ is die over kinderen krijgen of niet. Terdege ben ik mij bewust van het feit dat juist deze vraag een einddatum heeft. Toch wil ik me daar niet door laten opjagen.

Ik vertrouw erop dat als de wens toch opkomt, ik me daarvoor open zal kunnen stellen. Ongeacht of zo’n eventuele wens ook vervuld en beantwoord kan worden. Dat weet je immers nooit. Zeker niet bij zoiets grilligs. Al wat ik weet is dat ik nu totaal niet naar het moederschap of het opvoeden van een eigen kind verlang. En dat ik daarbij blijf zolang het zo voelt, en tot een eventueel tegendeel zich aandient. In dit blog over de kinderwens schreef ik daar al meer over. 

Geforceerd zoeken naar antwoorden 

We kunnen onszelf soms ook gek maken in de jacht op antwoorden. Drang naar controle, invloed, sturing, macht of veiligheid weerhoudt ons vaak. En iets wordt tot een goede of moeilijke vraag bestempeld als we het antwoord niet (direct) kunnen ophoesten.

Kunnen we dan niet wat meer rusten in de vraag? En vertrouwen op onze intuïtie en dat verlangen zich laat zien als we er de ruimte aan bieden? De stilte, de ontspanning en rust, de plek zonder dwang en drang maken inzichten mogelijk. Maar het verlangen naar controle en beheersing in deze wereld is zo sterk! Een alternatieve mogelijkheid is je onderbewuste op laten werken. Hoe je dat doet lees je in dit blog.

Liever voeg ik er de speelsheid en openheid aan toe. We leven nu. Op het moment van straks rust geen garantie, net als op het vinden van een antwoord. We hebben het nu en daar doe ik het meestal zo graag mee. Tenzij ik zelf ook verdwaal in een controle-dwang-moment of fase. Of een onderwerp dat zo gevoelig is, dat de schreeuw om veiligheid de boventoon voert.

De vraag de vraag laten

Helaas ken ik weinig mensen die de vraag de vraag kunnen laten en zich in de ontspanning daarin kunnen openen voor een eventueel antwoord. Daarom vond ik veel herkenning en ontspanning in onderstaande woorden uit een brief van Rainer Maria Rilke, die ik aantrof in een lezing van Phoenix Opleidingen. Wil je meer lezen van Rainer Maria Rilke? Zie hier een suggestie.

Rainer Maria Rilke over vragen en antwoorden

“U bent zo jong, in het leven nog zo onervaren, dat ik u, mijn beste, zo goed ik kan zou willen vragen geduld te hebben met alles wat in uw hart nog niet tot een oplossing is gekomen en te proberen de vragen zelf lief te hebben als voor u ontoegankelijke kamers en als boeken die in een volkomen onbekende taal zijn geschreven.

Zoek nu niet naar de antwoorden die u niet gegeven kunnen worden, omdat u niet in staat zou zijn ze te leven. En het gaat erom alles te leven. Leef nu uw vragen. Misschien leeft u dan gaandeweg, ongemerkt, op een dag in een ver verschiet het antwoord binnen. Misschien immers bezit u de gave om iets uit te beelden, in een vorm te gieten, als een bijzonder gelukkige en zuivere wijze van leven; ontwikkel die gave – maar aanvaard wat komt in groot vertrouwen, en komt het alleen voort uit uw wil, uit een of ander innerlijk leed, neem het dan voor uw verantwoording en haat niets.”

Ken jij de vraag zonder pasklaar antwoord?

En jij? Ken jij de vraag zonder pasklaar antwoord uit je eigen leven? En wat doe je als je er zo een tegenkomt? Ik ben benieuwd of jij de vraag zonder pasklaar antwoord soms ook de vraag kunt laten zolang dat nodig is. En ook naar hoe dit voor je voelt. Dank alvast als je daarop wilt reageren! Je bericht is van harte welkom.